مقدمه :
علم رمل را می توان از معروف ترین و در عین حال ناشناخته ترین شاخه های علوم غریبه نامید. نام این علم از گذشته برای عوام شناخته شده بوده است. اصطلاح «رمال» در واقع به کسی اطلاق می شده که رمل می دانسته ولی در عرف عوام مجازاً برای هر کسی که دستی در علوم غریبه یا طالع بینی داشته ، به کار می رفته است که این کاربرد هنوز هم باقی است.
اصطلاح رمل و «اسطرلاب» را کمتر کسی است که به گوش نشنیده باشد ، امّا کسانی که در حقیقت این علم و تاریخچه آن را بدانند و با کاربردهای اعجاب انگیز آن آشنا باشند ، کمتر یافت می شوند.
رمل چیست ؟
رمل در لغت به معنای ریگ یا شن است. علت اطلاق این نام به این علم به دلیل تاریخچه ای است که برای این علم شریف ذکر می شود.
در برخی کتب علم رمل را معجزه حضرت آدم (ع) می دانند و سبب فرود آمدن این علم را چنین ذکر نموده اند که چون فرزندان حضرت آدم (ع) زیاد شدند و در روی زمین متفرق گشتند ، آدم خواست تا از احوال ایشان مطلع گردد و از خداوند درخواست یاری نمود. در اجابت درخواست او ، حضرت جبرائیل فرود آمد و نقطه رمل را که اصل و اساس این علم است ، فرود آورد.
چون اولین بار این نقاط را از طریق فرو بردن انگشت و نشان دادن اثر آن که نقطه بود بر روی شنهای بیابان آموزش داد ، این علم به نام رمل شناخته می شود. نظر دیگر این است که چون علم رمل علم نقاط است و دانه های شن نیز مانند نقطه اند ، این علم را رمل می نامند. همچنین برای به دست آوردن جواب از رمل روشی وجود دارد که در آن از دانه های شن استفاده می کنند. همچنین نقل می شود که این علم از آدم به ادریس نبی رسید و از او به حضرت دانیال منتقل گردید و از دانیال به ارمیا و از او به اشعیا و سپس به لقمان حکیم و بعد به حضرت داوود منتقل گردید.
روایات متعدد مذهبی هم در مورد این علم موجود می باشد که از حوصله این مقال خارج است امّا برای درک اهمیت این علم این نکته را ذکر می کنیم که گروهی این اعتقاد را دارند که رمل معجزه حضرت دانیال بوده است و به وسیله آن قوم گمراه خود را هدایت می کرده است.
کاربردهای رمل
رمل از طریق به دست آوردن اشکالی خاص که ترکیبی از خط و نقطه هستند و یک سلسله عملیات ریاضی که بر روی آنها انجام می گیرد ، ترکیبی از شانزده شکل را به دست می دهد که آن را زایچه رمل می گویند. با تفسیر این زایچه می توان اطلاعات بسیار دقیق و صحیح با ذکر جزئیات را از مورد نیت شده به دست آورد. گوشه ای از اطلاعاتی که از طریق رمل می توان به آنها دست یافت به این شرح است :
مذکر یا مؤنث بودن
اعضای بدن : یعنی اشکال رمل می توانند عضوی از اعضای بدن را مورد اشاره و بحث قرار دهند.
رنگ ها : هر شکل ، رنگ یا رنگ های اشیای مورد بحث را معلوم می کند.
اشیاء : اگر در مورد هر نوع اسباب و وسایل باشد ، مشخصات آن را می توان یافت.
وزن : وزن و اندازه و هیکل مورد بحث را می توان محاسبه نمود.
خوراک ها و طعم ها : در مورد خوراکی ها و طعام و مزه آنها می توان تفسیر کرد.
مشاغل : فعالیت افراد را در شکل و خانه مربوط به آن می توان برربسی نمود.
مکان ها : هر شکل می تواند به مکان خاصی اشاره کند که بستگی به مورد سؤال دارد.
زمان : زمان وقوع حوادث را در دور یا نزدیک می توان معلوم کرد.
همچنین از طریق علم رمل می توان به اطلاعات مربوط به حروف الفبا ، طالع و نجوم ، مدت زمان ، خصلت ها و خصوصیات ، امراض و بیماری ها ، ثبات یا عدم ثبات ، آغاز و پایان هر مطلب ، نقاط قوت و ضعف ، طالب و مطلوب و بسیاری از اطلاعات دیگر دست یافت.
این علم را هر کسی که دارای نیت پاک و عمل پسندیده ای باشد می تواند بیاموزد و از آن بهره ببرد. همچنین می توان از کسانی که بهره ای از این علم دارند استفاده کرد و از اطلاعات جالب و شگفت انگیز آن در زندگی منفعت کسب نمود.
پاسخ به یک اشتباه
همان گونه که گفته شد اسم رمل و اسطرلاب با یکدیگر برده می شود. شاید علت آن باشد که برای رمل ریختن و تفسیر رمل از ساعات سعد باید استفاده شود. برای این امر یکی از وسایلی که مورد استفاده قرار می گرفته ، اسطرلاب بوده است. اسطرلاب وسیله ای نجومی است که تنها برای به دست آوردن ساعات مناسب رمل در این علم استفاده می شود و کاربرد دیگری در رمل ندارد. بنابر این به کار بردن لفظ رمل و اسطرلاب در باره آن صحیح نمی باشد
علم رمل همان علم نقاط است که به چندین طریق اعمال میشود.بعضی ها رمل را با اسطر لاب می آورند که این کاملا غلط است چون اسطر لاب یک وسیلهء اندازه گیری برای ارتفاع و طول و عمق است وبیشتر برای ستارگان بکار می رود.اما رمل علم نقطه است البته لازم به ذکر است که برای تمام علوم ماوراءالطبیعه دانستن نجوم اگر ضروری نباشد مهم و لازم است.
مشهور است که علم رمل معجزهء 8 پیغمبر بوده مثل حضرت شیث علیه السلام و…که این کذب محض است همانطوری که طلسمات سلیمانی و … کذب محض است . چون معجزهءپیامبر آموختنی نیست که در توحید و عرفان بعدا مفصلا آن را شرح میدهیم.اصل رمل عبارت است از صفحه چوبی لبه داری که در داخل آن خاک رمل یا ماسه میریزند سپس آن را مر طوب کرده و با قلم برنجی که توسط فقط انگشت شصت و سبابه گرفته شده 16 سطر بی هدف نقطه بر روی رمل میکشند.بعد از این هر دو نقطه را جدا می کنند اگر در پایان هر سطر 2 تا نقطه ماند آن را یک خط واگر یک نقطه ماند آن را یک نقطه به حساب می آورند.
هر شکل رمل از 4 سطر بوجود می آید پس از 16 سطر .4 شکل بو جود می آید.ما برای نمونه یک شکل رمل را که از 4 سطر بو جود می آ ید را رسم میکنیم تا شما یاد بگیرید.
پس چون سطر اول فرد است شکل(.)میشود . . . . . . . . . . . . . سطر اول 13 نقطه
چون14زوج است شکل حاصل(-)است . . . . . . . . . . . . . . سطر دوم 14 نقطه
چون 10 زوج است شکل حاصل(-)است . . . . . . . . . . سطر سوم10 نقطه
چون 12 زوج است شکل حاصل(-)است . . . . . . . . . . . .سطر چهارم 12نقطه
پس 3 نقطه با یک خط ماحصل 4 سطر از 16 سطر شد که چنین میشود.
——-
——-
——-
که اسم این شکل لحیان است
رمل
به فالگیری با ریگ رَمل یا رَمّالی می گویند
نظر ناباورمندان به رمل
به باور ایشان رمل، رَمّالی یا آینده نگری با ریگ یکی از دانشنماها است که افراد بسیاری آن را جزئی از خرافات میشمرند.
نکاتی در باب رمالی
رمال همان همال اسکه در حمل بار به همه کمک میکند
نظر باورمندان به رمل
به باور ایشان از کتب و رسالات قدیمی مثل دو چوب و یک سنگ اینطور بر می آید که:
رمل علمی است صحیح و از معجزات چند پیامبر از آن جمله دانیال نبی می باشد که مبنای ان علم نقطه است و ابزار آن مهره های رمالی است البته با ریختن نقطه و ریگ نیز همین استخراجات انجام می شود.
در کتاب لغتنامه دهخدا برای رمل منبعی ذکر شده که در اینجا می آوریم و آن کتاب نفائس الفنون فی عرایس العیون نوشته علامه آملی در جلد سوم می باشد. بطور کلی در هرشکل چهار نوع جایگاه داریم که به عنوان چهار عنصر طبیعت یعنی عنصر خاکی ، عنصر آبی ، عنصر هوا و سرانجام عنصر آتش در نظر گرفته می شود .
شایسته است که بدانید تعریف عناصر در علوم غریبه غیر از عناصر در شیمی است . در شیمی عنصر به ماده ای گفته می شود که تنها داری یک نوع اتم خاص باشد ولی در اینجا چهار عنصر یعنی عناصر تشکیل دهنده عالم از نظر ایشان(اهالی معتقد به علوم غریبه)که همان خاک و آب و هوا و آتش است ; که البته برای هر یک از این عناصر تفسیر غیر از تفاسیر شناخته شده در علومی مثل فیزیک علم هیئت و غیره قائلند.مثلاً برای خاک تفسیری غیر از خاکی که ما میشناسیم قائلند.
جایگاه اول را لحیان یا همان آتش نامند .به همین منوال سه جایگاه دیگر را آبی خاکی و هوایی
از جمله علوم شریفه ای که خداوند منان آن را از دسترس عموم بر حذر داشته و آن را اختصاص به انبیاء و اولیاخود قرار داده و بعد به معدودی از افراد به عنوان مشت نمونه خروار اعطا فرموده است علم صحیح و عزیز رمل می باشد و چنانچه صاحب نفحات از ابن عباس نقل نموده این علم از جمله معجزات هفت تن از انبیاء عظام به این شرح :
آدم ، شیث ، ادریس ، لقمان ، شعیا ، ارمیا و دانیال (ع) بو ده است .
این روایت منسوب به حضرت امیر مومنان علی (ع) است که فرمودند :
((الم تر ان الله جل ثنائه افاض علی ادریس علما ترملا و الهمه علم النقاط بفضله و اوحی الیه کلما کان مشکلا ))
و از نظر فقهاء عظلام نیز از جمله علوم صحیحه شمرده می شود و کافی است به عنوان شاهد بر این مدعی کلام مرحوم خلد آشیان خاتم المجتهدین استاد الاساتید حاج شیخ مرتضی الانصاری عطالله مه فرمودند :
(( اما بعض العلوم الصحیحه مکالرمل و الجفر الخ ))
در اینجا به بیان این علم به طرز ساده و روان با استفاده از رساله (( کفایه الرمل )) از سید محمد جواد ذهنی تهرانی می پردازیم .
به گفته ایشان : و حقیر بعد از فراگرفتن این علم از استاد این فن بحسب التزام شرعی که نزد استاد به عهده گرفتم تدریس این علم را ترک نمودم فلذا تا حال هرچه طالبین مراجعه نمودند قبول ننمودم ولی بعدا بخاطر فاتر چنین آمد که رساله مختصری نگاشته که در صورت مراجعه افراد صالح از باب زکوه العلم تعلیمه به آنها تقدیم کنم .
اوقات رمل :
بر حسب قاعده برای هر چیز ساعتو وقتی معین نموده اند و استادان این فن نیز برای استخراج مطلوب از طریق رمل ساعات و اوقاتی را معین کرده اند که ما به طور اجمال به آنها اشاره می کنیم :
به تجربه ثابت شدعه است که در وقت ابر و وزش باد و طوفان و حصول آیات سماوی حال ساءل ( فرد سوال کننده ) درست معلوم نمی گردد و غالبا در این حالات اشکال در رمل منقلب هستند که این خود علامت عدم انتاج است .
همچنین وقت حلول قمر در برج عقرب را نحس دانسته اند و از ایام روزهای :
3 ، 5 ، 7 ، 8 ، 16 ، 21 ، 22 ، 23 ، 29 را منحوس
و روزهای : 1 ، 2 ، 6 ، 9 ، 12 ، 13 ، 19 ، 20 ، 25 ، 26 ، 27 ، 30 را نیک
و روزهای : 4 ، 10 ، 11 ، 14 ، 15 ، 17 ، 18 ، 24 ، 28 را میانه گفته اند .
و بهترین ساعت وقت بین الطلوعین می باشد .
تذکر :
سزاوار است در موقع عمل با طهارت و دوزانو و روبرو به قبله نشینند و در مکان عمل شخص جنب و حائض نبوده و حتی الامکان محل ازارجاس و اقذار پاک باشد و در موقع عمل با کسی سخن نگویند و نیز از اعمال آن برای استفادات دنیوی اجتناب نموده کما اینکه از کثرت اشتغال به آن حذر نمایند که مورث درویشی و فقر می باشد و استادان این فن گفته اند :
مراعات آداب و سنن اثر بسزایی دارد و از جمله آنها دعا قبل از ریختن قرعه یا چیدن نقاطمی باشد
———————————————————————————————————-
رمل و حضرت دانیال نبی
همانطور که بیان شد علم رمل از معجزات حضرت دانیال پیغمبر است ، ایشان در زمان پیغمبری خود مدتی خلق را به حق دعوت می کرد ، هیچکس به او نمی گروید و توجهی به سخنان او نداشت .
حضرت از آن شهر بیرون رفته و به شهری دیگر که او را نمی شناختند رفت ، مکانی برای خود برگزید و تخته ای محیا ساخت ، ریگ سرخ بر آن ریخت و خطی چند بر آنجا کشید و از احوال گذشته و آینده خبر می داد .
آوازه ی او به پادشاه آن اقلیم رسید و او را به حضور فراخواند ، برای امتحان چند چیز از او پرسید ، چنانچه واقع بود خبر داد ، پادشاه از وی درخواست کرد تا ملازم او شود ، حضرت چهار نفر از ملازمان شاه را استادی نمود تا در این فن ماهر شدند .
روزی دانیال به ایشان گفت رمل بزنید و بنگرید در این عصر پیغمبری وجود دارد یا نه ؟
ایشان رمل زدند و گفتند هست ….
حضرت گفت اکنون حلیه او را بنویسید تا مشخص شود او کیست .
ایشان صورت و شکل او بنوشتند و چون نگریستند همه صفت او ( حضرت دانیال ) بود .
گفتند پیغمبر توئی سپس همه به او گرویدند .
- ۹۷/۰۳/۰۳